Concertverslag 2 november 2019

Concertverslag Concert 75 jaar Slag om de Schelde 2 november 2019

The Armed Man, a Mass for Peace, Karl Jenkins & Chichester Psalms, Leonard Bernstein

Sint Jacobskerk Vlissingen

Zaterdagochtend 2 november ging de wekker om 8.00 uur af, maar aangezien we de avond daarvoor ongeveer hetzelfde concert hadden gehad lag ik nog even wat na te sudderen met de wekkerradio op Hilversum 4 aan, en wat hoor ik? De ontroerende cellosolo van het Benedictus met daarna het invallend koor. Wat een mooi begin van een dag waarin ik opnieuw deel mag uitmaken van deze prachtige mis voor vrede!

Componist Karl Jenkins is een voormalig jazz/rockcomponist uit Wales die vanaf 1995 overgestapt is naar de klassieke muziek, maar wel met een heel eigentijdse en verrassende inbreng. Hij is een generatiegenoot van een groot deel van onze zangers en dat schept wat mij betreft een band.

Dit muziekstuk van Jenkins ging in 2000 in The Royal Albert Hall in Londen in première ter ere van de eeuwwisseling en werd opgedragen aan de slachtoffers van de Kosovo-oorlog. Daarom is het zo geschikt om dit werk nu, 75 jaar na de Slag om de Schelde, uit te voeren, want hier op Walcheren en aan de overkant van de Westerschelde is ook zoveel strijd geleverd dat een uitvoering hiervan op Allerheiligen en Allerzielen meer dan op zijn plaats is.

De generale repetitie ’s middags vanaf 13.30 uur gaat wat ons koristen betreft wat moeizaam, omdat we erg moeten wennen aan de heel andere klank van het grote orkest na de intiemere uitvoering van de dag ervoor. Het orkest was ook nog niet goed in vorm, dus er moest nogal eens iets overgedaan en bijgesteld worden. Maar Pim bleef rustig doorgaan! Daardoor zijn wij met zijn allen in vol vertrouwen het concert ingegaan.

Het aandoenlijke en tegelijk indrukwekkende begin met de entree van de kinderen aangevoerd door de trommel doet het publiek rechtop in hun stoelen zetels zitten. Jammer dat ik vanuit mijn positie in het koor de binnenkomst niet kon zien. Het door de kinderen gezongen L’Homme Armé wordt door de piccolo, sopranen en alten en later met steeds meer orkest overgenomen in crescendo tot een fff (= driedubbel fortissimo). Daarna de moslim-oproep tot gebed door de Koerdische muezzin, die deze dagen ook met oorlog en geweld te doen heeft in zijn land en familie en dat was te horen.

Vervolgens naar het Kyrie uit de katholieke mis beginnend met de gedragen lage tonen van het orkest met daarna de warme mezzo van Helena van Heel waarna het koor dit Kyrie op gepaste wijze afmaakte. Save Me from Bloody Men werd door onze mannen mooi in stijl en plechtig a capella gezongen .

Via het Sanctus en Hymn Before Action aangekomen bij het Charge! Waarbij dit woord aan het eind dertien keer wordt gezongen en daarna wordt alle ellende er uitgegooid door gegil en geschreeuw van p (= zacht) naar fff. Prachtig drama geleid door onze dirigent Pim Overduin en goed overgebracht door orkest en koor. Hierna een doodse stilte, gevolgd door de Last Post, geblazen vanuit de torenhal. Weer een stilte, en dan klinken 12 slagen op de grote klok van de Sint Jacobskerk. Magisch! Het Angry Flames, gezongen door de solisten, werd adequaat aangevuld door het koor, waarna het beklemmende Torches volgde.

Langzaam naar het einde komend het Agnus Dei, waarbij de sopranen erg attent moesten zijn op de lange noten, en niet in klank gezakt mag worden, het ging ons goed af!

Now the Guns have Stopped, ook weer zo’n mooie verstilde aria, met daarna het Benedictus met eerder genoemde cellosolo, die toch minder mooi was dan de dag gisteren en vanochtend op de radio. Het is weer zo’n koor waar zuiver en mooi legato gezongen moet worden, wat ook goed ging, niet in de laatste plaats door de juiste instudering door Pim. Dan zijn we aangeland bij het Better is Peace in hetzelfde ritme als L’Homme Armé met het Ring, Ring Ring in fortissimo aan het eind in een geweldige climax, gevolgd door het ingetogen God Shall Wipe Away All Tears met kinderkoor. Pim slaat af, maar het blijft lang stil voordat het applaus losbarst. Hieruit blijkt dat het publiek geroerd was door de muziek en de vertoonde beelden.

Na de pauze The Chichester Psalms en de laatste delen uit Candide van Leonard Bernstein.
De voorzanger van de Joodse gemeente in Zeeland, Luuc Smit, opent eerst met Psalm 23 in het Hebreeuws. Vervolgens The Chichester Psalms, gezongen in de door ons nog steeds onbekende taal, het Hebreeuws, wat een extra moeilijkheidsgraad geeft. Een doffe klap op het slagwerk en het U-rah, ha-nevel! klinkt uit onze kelen en de rest volgt in uptempo tot het eind. De tweede Psalm 23, prachtig ingezet door de countertenor Dave ten Kate: Adonai… dat wordt voortgezet door de sopranen en alten die dan halverwege in de rede worden gevallen door de mannen en La-ma-ra-g’-shu in staccato beginnen te zingen, wat zoveel betekent als: ‘waarom maken de naties oorlog’, moeilijk, door de tenoren en bassen vaak gerepeteerd, maar wat tijdens de generale nog niet helemaal lukte, nu dus zo goed als perfect. Psalm 133 klinkt in een adagio waarin de bassen en tenoren beginnen ‘vredig vloeiend’ met daarna de sopranen en alten naar het langzaam wegstervende Amen.

Na de Chichester Psalms komen Akam Hoessein, Luuc Smit en het kinderkoor nog een keer het podium op. Hand in hand zingen zij nog een lied uit de synagoge, wat een verbluffend mooi verbroederend effect heeft!

Ter afsluiting de slotscene uit Candide. Eerst Universal Good: Life is neither good nor bad….. a capella gezongen, tranen trekkend. Daarna Make our Garden Grow, uitgevoerd door Helena van Heel en Dave ten Kate, afgesloten door koor en orkest in crescendo. Waarna onze secretaris zittend in het publiek het niet kon laten heel hard Bravo!!! te roepen.

Applaus en staande ovatie voor wat mij betreft onze dirigent die twee dagen lang een enorme muzikale slijtageslag heeft moeten leveren. Chapeau!

Ik sprak na afloop nog even de fagottiste die vertelde dat zij enige tijd geleden ook dit werk had uitgevoerd, maar dat zij van ons koor de uitvoering en met name de adequate inzetten zeer professioneel vond. Leuk om te horen. Het Holland Symfonie Orkest, ons Zeeuws Concertkoor, genoemde solisten en de kinderkoren Hemelsblauw en Bach got Talent, Joke Ruppert (beeldregie) en Piet Batenburg (tekstregie), Jos Vogel op carillon en klokken waren de uitvoerenden van deze prachtige avond in een bomvolle Sint Jacobskerk, waarvan de productie een idee was van Pim Overduin en Martin Ruppert.

november 2019
Alice d’Huy-den Engelsen, koorlid

Foto’s: Veronica Spoor en Luuk Kempe
ontwerp affiche: Tarquinius Noyon